Wszystko o przedawnieniu należności i nadpłat cywilnoprawnych, odsetek od tych należności oraz rekompensaty za koszty odzyskiwania należności (40, 70 lub 100 euro) w transakcjach handlowych

Podczas szkolenia kompleksowo zaprezentujemy zasady i aktualne zagadnienia dotyczące skutecznej likwidacji zaległości i nadpłat oraz dochodzenia rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Przedstawimy charakterystykę wybranych należności cywilnoprawnych w kontekście sposobów likwidacji zaległości, a także przeanalizujemy możliwość odstąpienia od dochodzenia należności cywilnoprawnych. Omówimy rodzaje odsetek od zaległych należności cywilnoprawnych, wskażemy, jak ujmować przedawnione należności cywilnoprawne w księgach rachunkowych oraz zaprezentujemy wybrane stanowiska organów kontroli w zakresie żądania od kontrahentów jsfp rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w przypadku opóźnień płatności w transakcjach handlowych.

• Zdobycie oraz uzupełnienie wiedzy dotyczącej aktualnych przepisów w zakresie żądania zryczałtowanej rekompensaty za dochodzenie należności w transakcjach handlowych oraz obowiązku podejmowania działań windykacyjnych w stosunku do podmiotów zalegających z zapłatą należności cywilnoprawnych.

• Uzyskanie odpowiedzi m. in. na następujące pytania:

- Czy należności cywilnoprawne ulegają przedawnieniu i czy przedawnienie roszczenia należności cywilnoprawnej to to samo co przedawnienie należności?
- Czy przedawnienie roszczenia skutkuje automatycznym wygaśnięciem zobowiązania cywilnoprawnego?
- Czy upływ terminu przedawnienia roszczenia powinien skutkować odpisem należności cywilnoprawnej z ksiąg rachunkowych jednostki organizacyjnej?
- Na podstawie jakiego dokumentu odpisać przedawnioną należność z ksiąg rachunkowych?
- Czy można wystąpić z pozwem do sądu o zasądzenie należności cywilnoprawnej po upływie terminu przedawnienia roszczenia?
- Czy i jakie działania powinien podjąć wierzyciel, aby przerwać lub zawiesić bieg terminu przedawnienia roszczenia?
- Jak przedawniają się należności uboczne tj. odsetki, koszty rekompensaty odzyskiwania należności w transakcjach handlowych, koszty zastępstwa procesowego?
- Czy wpłaconą po upływie terminu przedawnienia roszczenia należność cywilnoprawną należy zwrócić zobowiązanemu z urzędu czy na wniosek?
- Kiedy przedawnia się prawo do zwrotu nadpłaty cywilnoprawnej i czy zwrotu nadpłaty należy dokonać z odsetkami?
- Czy kontrahent musi upomnieć się o zwrot należności cywilnoprawnej, czy też zwrotu należy dokonać z urzędu?
- Czy zawsze należy zwracać nadpłatę cywilnoprawną i czy zwrot musi poprzedzać wniosek zobowiązanego?
- Czy nadpłatę np. w czynszu dzierżawnym można przeksięgować na zaległy podatek od nieruchomości i odwrotnie?
- Co z zaległościami cywilnoprawnymi po śmierci dłużnika? Jak sprawdzić czy postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone?
- Czy gmina jako wierzyciel należności cywilnoprawnych może/musi wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie postępowania spadkowego, jeżeli rodzina zmarłego dłużnika nie przeprowadza postępowania?
- Możliwość konsultacji z ekspertem, podczas zajęć, kwestii problematycznych dotyczących omawianego tematu.
- Otrzymanie wzorów: procedury dot. windykacji należności cywilnoprawnych, dokumentu dot. odpisu należności przedawnionych, pisma informującego o sposobie zarachowania należności cywilnoprawnej na odsetki i należność główną. 

1. Charakterystyka wybranych należności cywilnoprawnych w kontekście terminów przedawnienia roszczeń dotyczących tych należności, a w szczególności:
• Czynsze najmu lokali mieszkalnych i użytkowych.
• Czynsze za dzierżawę nieruchomości gruntowych.
• Opłaty za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków.
• Opłaty za użytkowanie wieczyste.
• Opłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości.
2. Odsetki od należności cywilnoprawnych jako należności uboczne w kontekście terminów przedawnienia roszczeń o odsetki:
• Naliczanie odsetek wobec dłużników, będących podmiotami publicznymi, gdzie stronami umów cywilnoprawnych są wyłącznie podmioty publiczne.
• Naliczanie odsetek wobec dłużników prowadzących działalność gospodarczą, będących kontrahentami podmiotów sektora finansów publicznych.
• Naliczanie odsetek wobec dłużników (osób fizycznych), nieprowadzących działalności gospodarczej.
• Omówienie poszczególnych kategorii odsetek: odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych, odsetki ustawowe (kapitałowe), odsetki ustawowe za opóźnienie, różnice pomiędzy poszczególnymi kategoriami odsetek.
• Czy można żądać odsetek od odsetek w przypadku należności cywilnoprawnych?
• Za jaki okres wstecz wierzyciel należności cywilnoprawnej może naliczyć i żądać odsetek od dłużnika?
• Za jaki okres można naliczyć odsetki występując z pozwem do sądu?
• Kiedy przedawniają się odsetki zasądzone wyrokiem sądu/nakazem zapłaty? 
• Odpowiedzialność pracowników jednostek sektora finansów publicznych za ustalenie nieprawidłowych odsetek w umowach zawieranych z kontrahentami jsfp oraz za przedawnienie odsetek.
3. Aktualnie obowiązujące przepisy w zakresie żądania zryczałtowanej rekompensaty za dochodzenie należności w transakcjach handlowych:
• Które umowy zawierane przez jst uznaje się za transakcje handlowe? Najnowsze wyroki ETS.
• Czy rekompensata za koszty odzyskiwania należności należy się od kary umownej?
• Najnowsze stanowiska niektórych Regionalnych Izb Obrachunkowych w kwestii dochodzenia rekompensaty za koszty dochodzenia należności w transakcjach handlowych.
• Czy w świetle wyroku TSUE (C-327/20) oraz najnowszych interpretacji RIO w kwestii dochodzenia rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w transakcjach handlowych, rozumieć należy jako brak prawnej możliwości naliczania 40/70/100 Euro oraz odsetek za opóźnienie przez wierzyciela, jakim jest podmiot publiczny?
• Rola zasad współżycia społecznego określonych w art. 5 k.c. na dochodzenie od dłużnika zryczałtowanych kosztów dochodzenia należności – najnowsze wyroki sądów.
• 40, 70 lub 100 Euro za koszty odzyskiwania należności w przypadku opóźnień w zapłacie, wynikających z transakcji handlowych, w zależności od wartości świadczenia.
• Według jakiego kursu Euro wyliczyć rekompensatę?
• Czy od rekompensaty (40, 70 lub 100 Euro) należą się odsetki za zwłokę?
• Kiedy i w jaki sposób wzywać do zapłaty rekompensaty? Czy w jednym wezwaniu z należnością główną i odsetkami czy oddzielnym wezwaniem?
• Czy wysyłając wezwanie do zapłaty np. 3 kolejnych rat czynszu najmu wolno naliczyć jedną rekompensatę 40 Euro czy 3 razy po 40 Euro?
• Czy rekompensatę naliczać należy do całe kwoty transakcji (np. wynikającej z umowy najmu) czy do każdej niezapłaconej np. w danym miesiącu kwoty czynszu za najem?
• Czy mimo braku wezwania do zapłaty można objąć pozwem również kwotę rekompensaty?
• Jakie dokumenty należy dołączyć do pozwu w związku z dochodzeniem rekompensaty (40, 70 lub 100 Euro)? 
• Omówienie wybranych stanowisk organów kontroli w zakresie żądania od kontrahentów jsfp rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w przypadku opóźnień płatności w transakcjach handlowych.
• Kiedy rekompensata się przedawnia?
• Za jaki okres wstecz można/trzeba naliczyć rekompensatę?
4. Omówienie wybranych przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących terminów przedawnienia roszczeń:
• Terminy przedawnienia roszczeń przysługujących od konsumentów.
• Omówienie przepisów Kodeksu cywilnego w zakresie ustalania końcowego terminu przedawnienia.
• Obowiązek badania przez sąd z urzędu, czy upłynął termin przedawnienia roszczenia.
• Czy można/należy w aktualnym stanie prawnym kierować do sądu sprawy o zapłatę po upływie terminu przedawnienia roszczenia?
• Jak liczyć terminy przedawnienia roszczeń (w tym roszczeń o odsetki) przed skierowaniem sprawy do sądu, a jak w odniesieniu do należności wynikających z prawomocnych wyroków sądu/nakazów zapłaty?
• Jakie działania może podjąć wierzyciel  aby nie dopuścić do przedawnienia należności cywilnoprawnych?
• Przerwanie i zawieszenie biegu terminu przedawnienia należności cywilnoprawnych,
• Jakie czynności wierzyciela przerywają bieg terminów przedawnienia roszczenia a jakie zawieszają?
• Czy następuje zawieszenie biegu terminu przedawnienia na czas trwania postępowania spadkowego po zmarłym dłużniku?
5. Nadpłaty w należnościach cywilnoprawnych w tym problematyka przedawnienia do zwrotu nadpłaty.
• Czy należy bezwzględnie dokonywać zwrotów nadpłat od należności cywilnoprawnych jeżeli kwota nadpłaty wynosi np. 10 gr?
• Jak postępować z bardzo niskimi kwotami nadpłat i zaległości w należnościach cywilnoprawnych?
• Czy zwrotu nadpłaconej należności można dokonać w ramach czynności materialno- działając z urzędu czy na wniosek?
• Jak postąpić z nadpłatą, gdy zobowiązany nie reaguje na pismo informujące go o nadpłacie?
• Kiedy przedawnia się prawo do żądania zwrotu nadpłaty?
• Czy dokonując zwrotu nadpłaconej należności cywilnoprawnej należy dokonać tego wraz z odsetkami i jakie to powinny być odsetki?
• Czy nadpłacona należność cywilnoprawna może być potraktowana jako bezpodstawne wzbogacenie czy nienależne świadczenie?
• Jakie mogą być konsekwencje niedokonania zwrotu nadpłaconej należności cywilnoprawnej?
• Czy i w jaki sposób można nadpłatę cywilnoprawną zaliczyć np. na podatek od nieruchomości?
6. Przedawnione należności i nadpłaty cywilnoprawne w księgach rachunkowych?
• Rozróżnienie pojęć „przedawnienie roszczenia” i „przedawnienie należności” w kontekście rzetelności i realności zapisów w ewidencji księgowej. 
• W jaki sposób powinien być udokumentowany fakt przedawnienia należności cywilnoprawnej?
• Kto i w oparciu o jaki dokument powinien podjąć decyzję o dokonaniu odpisu przedawnionej należności z ksiąg rachunkowych?
• W jakim terminie należności przedawnione powinny być odpisane z ksiąg rachunkowych?
• Jakie mogą być konsekwencje wykazywania w księgach rachunkowych przedawnionych należności cywilnoprawnych?
• Kto ponosi odpowiedzialność za przedawnienie należności cywilnoprawnych?
• Jak pracownicy urzędów jst i ich jednostek organizacyjnych mogą chronić się przed zarzutem dopuszczenia do przedawnienia należności cywilnoprawnych?
• Omówienie procedury dokonywania odpisu przedawnionych nadpłat z ksiąg rachunkowych.
7. Dyskusja, pytania, wyjaśnienia, indywidualne konsultacje.
 

Skarbnicy i pracownicy działów księgowości, obsługujący należności cywilnoprawne, a także osoby nadzorujące i odpowiedzialne za likwidację zaległości cywilnoprawnych, przedstawiciele wyspecjalizowanych komórek windykacyjnych oraz inne osoby zainteresowane pozyskaniem wiedzy specjalistycznej i praktycznych umiejętności z zakresu windykacji należności.

Doświadczony szkoleniowiec i praktyk z zakresu procedur postępowania podatkowego, wymiaru podatków i opłat lokalnych, rachunkowości opłat za gospodarowanie odpadami lokalnymi, kontroli wewnętrznej, dochodów samorządowych, windykacji należności budżetowych, cywilnoprawnych, jak i publicznoprawnych. Przez wiele lat pełniła funkcje Dyrektora Wydziału Podatków i Opłat oraz Z-ca Dyrektora Wydziału Egzekucji Administracyjnej i Windykacji w jednym z największych urzędów miejskich, nadzorując wymiar, pobór, rachunkowość i egzekucję należności budżetowych. Autorka opracowań w czasopismach, np. Wspólnota, Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych, Finanse Publiczne. Stały współpracownik FRDL.