Toksyczny problem, czyli porzucone odpady niebezpieczne

W ostatnim roku nastąpiło wiele niepokojących sytuacji związanych z porzuconymi odpadami niebezpiecznymi: nasiliło się zjawisko pożarów w miejscu ich gromadzenia, wystąpiły liczne przypadki ujawniania kolejnych nielegalnych składowisk, czy zatrzymania transportów odpadów niebezpiecznych. Wciąż wykrywane są działania związane z nielegalnym przewożeniem, magazynowaniem i pozbywaniem się odpadów niebezpiecznych, także pochodzących z zagranicy. Zapobieganie ich gromadzeniu i pożarom oraz skuteczne usuwanie wymaga właściwej współpracy między organami administracji publicznej, zwłaszcza samorządowej i prawidłowej realizacji zadań związanych z nadzorem nad gospodarowaniem odpadami. Istotnym problemem są spory o właściwość między organami administracji publicznej w tych sprawach, w przypadku nieusunięcia odpadów przez ich posiadacza oraz niechęć do  podejmowania działań związanych z usuwaniem odpadów niebezpiecznych ze względu na ogromne, sięgające nawet milionów złotych koszty.
Podczas proponowanego szkolenia omówimy m.in: obowiązki wierzyciela (wyjaśnimy, kto jest wierzycielem) w przypadku uchylania się zobowiązanego (wskażemy, kto jest zobowiązanym) od wykonania ciążących na nim obowiązków usunięcia odpadów oraz konsekwencje bezczynności wierzyciela w tej kwestii oraz podstawowe zasady skutecznego prowadzenia postępowania egzekucyjnego i stosowania środków egzekucyjnych, służących wykonaniu obowiązku, czyli usunięcia odpadów niebezpiecznych.

• Szczegółowa analiza przepisów, w szczególności ustawy o odpadach oraz Prawa ochrony środowiska dotyczących postępowania w sprawie usunięcia odpadów. Wyjaśnienie najważniejsze zawiłości proceduralnych.
• Prowadzący położy nacisk na aspekt praktyczny zajęć – omówi poszczególne instytucje prawne i zakres ich kompetencji w oparciu o konkretne przykłady. 
• Przedstawienie wzorów decyzji oraz postanowień dotyczących usuwania odpadów z miejsc nielegalnego składowania.
• Przeanalizowanie źródeł finansowania usunięcia odpadów.
• Uzyskanie odpowiedzi między innymi na pytania: 
- Co to jest odpad? 
- Czym różni się magazynowanie od składowania odpadów? 
- W czyjej właściwości jest nadzór nad odpadami i ich usunięciem? 
- Kto to jest władający powierzchną ziemi? 
- Kto jest stroną postępowania w sprawie usunięcia odpadów? 
- Na kim ciąży obowiązek usunięcia nielegalnie przechowywanych odpadów? 
- Jak uzyskać finansowanie kosztów usunięcia porzuconych odpadów niebezpiecznych?
- Jakie są następstwa bezczynności organu związane z egzekucją administracyjną?
 

1.   Źródła obowiązku usunięcia odpadów niebezpiecznych.
2. Właściwość organów administracji publicznej w sprawach dotyczących odpadów niebezpiecznych:
• Spory o właściwość – w czyjej właściwości jest nadzór nad odpadami i ich usunięciem?
• Konsekwencje naruszenia przepisów o właściwości.
3.  Zapobieganie nielegalnemu porzucaniu odpadów, czyli tzw. mapa zagrożeń oraz potencjalnie niebezpieczne inwestycje i działalności.
4.  Źródła finansowania działań związanych z usuwaniem porzuconych odpadów.
5.  Interpretacja kluczowych pojęć: „odpad”, „odpad niebezpieczny”, „posiadacz odpadów”, „wytwórca odpadów”, „władający powierzchną ziemi”. 
6.  Niezwłoczne usunięcie odpadów ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska przez właściwy organ (tryb z art. 26a ustawy o odpadach):
• Organy, mające obowiązek niezwłocznego działania, polegającego na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi.
• Opinie w sprawie spełnienia przesłanek konieczności niezwłocznego usunięcia odpadów.
• Decyzja poprzedzająca usunięcie odpadów.
• Żądanie zwrotu kosztów działań, polegających na usunięciu odpadów i gospodarowaniu nimi.
7.   Postępowanie w sprawie usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania (art. 26 ustawy o odpadach – obowiązki wójta, burmistrza, prezydenta miasta):
• Ograniczenie zakresu stosowania art. 26 ustawy o odpadach.
• Sposób postępowania z wnioskami osób, które nie są stronami postępowania.
• Ustalanie kręgu stron postępowania m. in.: czy sąsiad jest stroną postępowania? moc zapisów KW, ewidencji gruntów i budynków, umów cywilnoprawnych.
• Szczególna pozycja prokuratora i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.
• Solidarna odpowiedzialność posiadaczy odpadów (rozszerzona odpowiedzialność posiadaczy odpadów).
• Późniejsza zmiana sposobu wykonania decyzji.
8. Analiza orzecznictwa sądów administracyjnych i wyników kontroli NIK dotyczących spraw usuwania odpadów.
9.   Czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych oraz egzekucja administracyjna obowiązku usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania – zagadnienia podstawowe:
• Czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych – obowiązki wierzyciela-konsekwencje bezczynności organu!,
• Stosowanie środków egzekucyjnych, wykonanie zastępcze a grzywna w celu przymuszenia.
10.  Dyskusja, wymiana doświadczeń oraz odpowiedzi na pytania uczestników.
 

Pracownicy urzędów gmin/miast, starostw, urzędów marszałkowskich, zajmujący się sprawami dotyczącymi odpadów oraz radni gminni, powiatowi i wojewódzcy, osoby zainteresowane tematyką zajęć.

Członek etatowy Samorządowego Kolegium Odwoławczego w zakresie obowiązków m.in. nadzór nad egzekucją administracyjną, orzekanie w sprawach dotyczących odpadów, ochrony przyrody i środowiska, podatków, utrzymania czystości i porządku w gminach. Wykładowca prowadzący szkolenia na terenie całej Polski dla kadr urzędów administracji samorządowej i rządowej. Prowadził egzekucję administracyjną w Urzędzie Miasta Łodzi. Autor publikacji dotyczących egzekucji administracyjnej.