Odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych w zakresie funkcjonowania służb finansowych jednostki. Kontrasygnata i kontrola wstępna

Proponujemy Państwu udział w szkoleniu, podczas którego przedstawimy zasady odpowiedzialności za poszczególne czyny, wymienione w ustawie o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności za funkcjonującą w jednostce kontrolę zarządczą. Przeanalizujemy zagadnienia dotyczące kontrasygnaty umów - wskażemy na jej podstawy prawne i konsekwencje w zakresie złożenia podpisu i odmowy jego złożenia oraz kontroli wstępnej dokumentów finansowych. Prowadzący omówi także wybrane czyny, stanowiące naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz orzecznictwo w tym zakresie.

• Przedstawienie zasad dotyczących odpowiedzialności kierownika jednostki, skarbnika, głównego księgowego i pozostałych pracowników za finanse, rachunkowość i zamówienia publiczne oraz wskazanie konsekwencji za ich naruszenie oraz przykładów najczęstszych naruszeń w tym zakresie.
• Zdobycie i aktualizacja niezbędnej wiedzy z zakresu odpowiedzialności kierownika jednostki i pracowników za czyny związane z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych.
• Omówienie zagadnień związanych z kontrasygnatą dokumentów.
• Przedstawienie zasad kontroli wstępnej dokumentów.
• Wskazanie praktycznych aspektów związanych z odpowiedzialnością za naruszenie dyscypliny.
• Omówienie zasad postępowania w przypadku ujawnienia naruszenia dyscypliny finansów publicznych.
• Udzielenie odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości związane z tematem zajęć.

I. Zasady prawnej odpowiedzialności.
1. Kierownika oraz skarbnika/głównego księgowego za:
• Gospodarkę finansową.
• Rachunkowość – skuteczne powierzenie obowiązków w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych skarbnikowi/głównemu księgowemu.
• Zamówienia publiczne.
2. Kto za co odpowiada w jednostce z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych?
3. Możliwość przekazywania odpowiedzialności z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych pracownikom jednostki:
• Co można i na jakich zasadach powierzać pracownikom?
• Odpowiedzialność pracowników za gospodarkę finansową, rachunkowość i zamówienia publiczne.
• Odpowiedzialność głównego księgowego za niedokonanie lub nienależyte dokonanie wstępnej kontroli.
• Praktyczne przykłady gotowych powierzeń.
II. Kto odpowiada za dyscyplinę finansów publicznych w przypadku prowadzenia wspólnej obsługi jednostek organizacyjnych jst (centra usług wspólnych)?
III. Kontrasygnata i kontrola wstępna, dokonywana w zakresie zawieranych umów:
1. Różnica między kontrasygnatą i kontrolą wstępną.
2. Czy w przypadku zawierania umów przez kierowników jednostek organizacyjnych konieczna jest kontrasygnata skarbnika lub osoby upoważnionej?
3. Przekazanie przez skarbnika upoważnienia do kontrasygnowania umów - wzór.
IV. Dyscyplina finansów publicznych – aktualny stan prawny:
1. Przegląd wybranych czynów naruszających dyscyplinę finansów publicznych, w tym dotyczących:
• Należności jednostek samorządu terytorialnego.
• Przeznaczenia dochodów uzyskiwanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce. Rozliczenia dochodów.
• Dotacji.
• Zmiany planu.
• Dokonywania wydatków z przekroczeniem planu finansowego – wskazanie zasad odpowiedzialności za dokonanie wydatku z naruszeniem przepisów dotyczących dokonywania poszczególnych rodzajów wydatków.
• Zaciągania zobowiązań:
- Zobowiązania zaciągane w danym roku.
- Zobowiązania wieloletnie, w tym: WPF a zobowiązania wieloletnie, co to jest zobowiązanie/umowa wieloletnia, zasady zaciągania zobowiązań wieloletnich w jst i jednostkach organizacyjnych np. zimowe utrzymanie dróg, umowy dotyczące telefonii stacjonarnej i komórkowej, dowożenie uczniów do szkół, zakup materiałów biurowych, ubezpieczenie, ochrona, dostawa opału, media, umowy związane z inwestycjami i remontami itp., kiedy i jakie zobowiązania należy zgłaszać do ujęcia w WPF, jakie wielkości i w jakich latach powinno się pokazywać w WPF, czy są jakieś zobowiązania wieloletnie, które nie muszą być ujęte w WPF.
• Opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, FP, opłacania kar, odsetek.
• Niedokonania lub nienależytego dokonania wstępnej kontroli.
• Inwentaryzacji.
• Sprawozdawczości.
2. Odpowiedzialność za niewłaściwie funkcjonującą kontrolę zarządczą:
• Czyny i zasady odpowiedzialności.
• Wybrane wymogi odnośnie systemu kontroli zarządczej w jednostce, w tym:
- Standardy kontroli zarządczej.
- Dokumenty w kontroli zarządczej: obligatoryjne, niezbędne – dobra praktyka fakultatywne.
3. Unormowania ustawy dotyczące m. in.:
• Kwoty minimalnej, od której dochodzi się odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny.
• Wyłączenia odpowiedzialności.
• Zasady odpowiedzialności w świetle aktualnego stanu prawnego.
• Naruszenie dyscypliny, a stopień szkodliwości czynu dla finansów publicznych.
• Przedawnienie karalności za naruszenie dyscypliny oraz zatarcie ukarania.
4. Zawiadomienie o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych – kto i gdzie je składa?
5. Tendencje orzecznicze regionalnych i Głównej Komisji Orzekającej.

Skarbnicy, główni księgowi jednostek, pracownicy księgowości, osoby wykonujące obowiązki w ramach kontroli zarządczej.

Prowadzi szkolenia od 2003 roku. Wieloletni Naczelnik Wydziału Kontroli Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie, wcześniej Główny Inspektor Wydziału Kontroli RIO, obecnie Zastępca Burmistrza, autor artykułów, wykładowca i praktyk, specjalista z zakresu kontroli, finansów publicznych, budżetu zadaniowego i zamówień publicznych. Wykładowca uniwersytecki, stale współpracuje z FRDL.