Problematyka rekompensaty za koszty odzyskiwania należności i odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych w działalności jsfp

Dochodzenie należności cywilnoprawnych jest powinnością każdej jednostki sektora finansów publicznych. Niewykonanie tego obowiązku może stanowić podstawę odpowiedzialności z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Przez wiele lat nie było wątpliwości co do tego, że dochodząc zaległych należności cywilnoprawnych, jsfp pamiętać musi o przepisach prawa regulujących transakcje handlowe, w tym o rekompensacie za koszty odzyskiwania należności (tzw. 40/70/100 euro), jak i odsetkach za opóźnienie w transakcjach handlowych. Sytuacja skomplikowała się po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 stycznia 2022 r., C-327/20, który to zakwestionował możliwość dochodzenia rekompensaty i odsetek transakcyjnych przez organ publiczny. Często zdarza się, że wyrok ten jest jednak różnie interpretowany. Także poszczególne Regionalne Izby Obrachunkowe wydają sprzeczne stanowiska. To powoduje, że jst i inne jsfp zgłaszają wątpliwości co do tego, czy tych należności powinny dochodzić.
Podczas szkolenia zostanie omówiona problematyka rekompensaty i odsetek transakcyjnych w działalności jsfp na tle wyroku TSUE z 13 stycznia 2022 r., C-327/20, stanowisk Regionalnych Izb Obrachunkowych oraz orzecznictwa prawa. Zaproponowany zostanie również sposób działania w celu zminimalizowania ryzyka odpowiedzialności w związku z wspomnianymi niejasnościami dotyczącymi naliczania rekompensaty i odsetek transakcyjnych, i to zarówno odpowiedzialności na gruncie dyscypliny finansów publicznych, jak i na gruncie ewentualnego procesu sądowego o zapłatę rekompensaty lub odsetek transakcyjnych.

• Zdobycie, uzupełnienie i uporządkowanie wiedzy na temat aktualnej sytuacji prawnej w zakresie dochodzenia/niedochodzenia przez jsfp rekompensaty za koszty odzyskiwania należności i odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych.
• Poznanie skutków wyroku TSUE z dnia 13 stycznia 2022 r., C -327/20 w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych.
• Zapoznanie z przykładowymi stanowiskami RIO oraz poglądami orzecznictwa w temacie dochodzenia/ niedochodzenia przez jsfp rekompensaty i odsetek transakcyjnych.
• Poznanie propozycji w zakresie sposobu postępowania w celu zminimalizowania ryzyka naruszenia dyscypliny finansów publicznych w związku z wspomnianymi niejasnościami dotyczącymi naliczania rekompensaty i odsetek transakcyjnych.
• Uzyskanie wskazówek, jak się bronić w przypadku niedochodzenia rekompensaty lub odsetek transakcyjnych.
• Poznanie argumentów na odparcie zarzutu bezpodstawnego dochodzenia rekompensaty lub odsetek transakcyjnych.

I. Obowiązki pracowników jst w zakresie stosowania ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych:
1. Czy do każdej umowy mają zastosowanie przepisy dotyczące transakcji handlowych?
2. W jakich sytuacjach ustawa nie ma zastosowania?
3. Czy data zawarcia umowy ma znaczenie dla możliwości naliczenia rekompensaty i odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych?
4. Czy data zawarcia umowy ma wpływ na wysokość naliczanej rekompensaty?
5. Jak rozpoznać czy umowa jest transakcją handlową?
6. Czy umowa sprzedaży jest transakcją handlową?
7. Czy umowa najmu jest transakcją handlową?
8. Czy użytkowanie wieczyste jest transakcją handlową?
9. Jakie są zasady ustalania terminów zapłaty?
10. Czy obowiązuje całkowita dowolność określania terminów zapłaty?
11. Czy termin zapłaty zależy od daty otrzymania faktury?
II. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 stycznia 2022 r. C-327/20:
1. Sytuacja jsfp przed wyrokiem TSUE.
2. Sytuacja jsfp po wyroku TSUE.
3. Dyrektywa 2011/7/UE w sprawie zwalczania opóźnień w transakcjach handlowych a ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. 
4. Pojęcie transakcji handlowej po wyroku TSUE.
5. Czy można/ trzeba nadal naliczać rekompensatę za koszty odzyskiwania należności i odsetki transakcyjne?
6. Obowiązek naliczania rekompensaty i odsetek transakcyjnych pomimo wyroku TSUE czy zakaz ich naliczania z uwagi na wyrok TSUE? Argumentacja za i przeciw.
7. Stanowiska RIO a rekompensata.
III. Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych:
1. Jakie są rodzaje odsetek?
2. Odsetki kapitałowe, odsetki za opóźnienie, odsetki umowne, odsetki ustawowe, odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych, odsetki „podatkowe”.
3. Kiedy naliczać odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, a kiedy odsetki ustawowe za opóźnienie?
4. Na jakiej podstawie prawnej można dochodzić odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych?
5. Czy stawka odsetek jest uzależniona od rodzaju dłużnika?
6. Czy oprócz odsetek za opóźnienie można domagać się zapłaty innych odsetek?
7. Co zrobić, gdy termin zapłaty nie został określony w umowie? Czy można naliczać odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych? Od kiedy?
8. Czy odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych wyłączają możliwość żądania wyższych lub niższych odsetek?
9. Kiedy naliczać odsetki od odsetek?
IV. Rekompensata za koszty odzyskiwania należności:
1. 40/70/100 euro – czy możliwość dochodzenia rekompensaty zależy od postanowień umowy? 
2. 40 euro, 70 euro czy 100 euro – która stawka dla kogo?
3. Według jakiego kursu przeliczyć kwotę rekompensaty z EURO na PLN?
4. Co zrobić, gdy koszty odzyskiwania należności są wyższe niż kwota rekompensaty?
5. Czy rekompensatę można doliczać do każdej faktury?
6. Czy od jednego dłużnika można żądać jednej kwoty rekompensaty czy kilku?
7. Kiedy roszczenie o rekompensatę staje się wymagalne? Jakie warunki muszą być spełnione?
8. Czy można pozwać o rekompensatę bez wysłania do dłużnika wezwania o jej zapłatę?
9. Czy za opóźnienie w zapłacie rekompensaty należą się odsetki? 
V. Pytania i odpowiedzi.
 

Szkolenie przeznaczone jest przede wszystkim dla osób odpowiedzialnych za dochodzenie należności cywilnoprawnych w jednostkach sektora finansów publicznych, w tym w szczególności jst i ich jednostkach organizacyjnych, urzędzie gminy, starostwie, jednostce budżetowej, samorządowym zakładzie budżetowym, ministerstwie, urzędzie wojewódzkim i dla wszelkich innych osób, zaangażowanych w windykację zaległości, wynikających z umów cywilnoprawnych.

Radca prawny Okręgowej Izby Radców Prawnych w Poznaniu, praktyk, doświadczony trener prowadzący szkolenia dla przedstawicieli jednostek sektora finansów publicznych, w szczególności jednostek samorządu terytorialnego, przeszkoliła setki pracowników sektora publicznego, przeprowadziła kilkadziesiąt szkoleń z zakresu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności i odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, tematyką transakcji handlowych w działalności jsfp zajmuje się od 2020 r., uczestniczy w obsłudze prawnej podmiotów z sektora finansów publicznych, specjalizuje się w prawie zamówień publicznych i prawie cywilnym, posiada bogate doświadczenie w dochodzeniu wierzytelności cywilnoprawnych, posiada certyfikat ukończenia kursu zorganizowanego przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej z zakresu obowiązków związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.