12 marca 2025 roku zakończyły się VII Krajowy Kongres Forów Skarbników. Na zakończenie odbyła się sesja plenarna, podczas której przedstawiciele środowiska skarbników, a także strony rządowej i organów nadzorczych podsumowali dwa dni dyskusji.

Stronę rządową reprezentował Grzegorz Ziomek, Dyrektor Departamentu Administracji Publicznej w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przedstawił plany legislacyjne rządu dotyczące finansów jednostek samorządu terytorialnego. Omówił prace nad ustawą kompetencyjną, która ma wzmocnić samorządy, oraz planowaną ustawę metropolitalną, umożliwiającą powstanie kolejnej metropolii w Polsce. Wskazał również na potrzebę złagodzenia nadzoru wojewodów nad JST, aby nie były one traktowane jedynie w kategoriach organów podległych administracji rządowej.

Grzegorz Czarnocki, Prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu, Zastępca Przewodniczącego Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych podkreślił, że wprowadzanie zmian legislacyjnych dotyczących finansów JST to długi i skomplikowany proces, wymagający cierpliwości i determinacji. Choć samorządy zgłaszają liczne postulaty, ich realizacja napotyka na bariery administracyjne, sprzeczne priorytety rządu i opór innych instytucji. Mimo otwartości na dialog, sukces wymaga konsekwentnej pracy, budowania koalicji i aktywnego udziału w konsultacjach.

„Chcemy, żeby wojewodowie nie byli tym ostrym organem, który z batem nad samorządem stoi, tylko żeby to były podmioty, które są w stanie współpracować i pomagać” – mówił.

Małgorzata Kern, Skarbnik Miasta Gliwice, Przewodnicząca Zarządu Krajowej Rady Forów Skarbników JST działającej przy FRDL, podkreśliła, że kluczową kwestią jest obiektywna analiza finansowania JST, a także konieczność dalszych działań na rzecz wzmocnienia pozycji skarbników.

„To Państwo najlepiej wiecie, co działa, a co nie, dlatego chcemy, żebyście pomogli nam sformułować konkretne postulaty” – powiedziała Małgorzata Kern, apelując o aktywność w obliczu zmian.

Zaznaczyła, że zgłoszone postulaty zostaną podsumowane i przekazane odpowiednim instytucjom, w tym Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Krajowej Radzie Regionalnych Izb Obrachunkowych.

Aneta Maciążek, Skarbnik Gminy Tomaszów Mazowiecki, Członkini Zarządu Krajowej Rady Forów Skarbników JST działającej przy FRDL, podsumowywała cieszącą się szczególną popularnością dyskusję o absurdalnych przepisach. Skupiła się na praktycznych aspektach funkcjonowania skarbników i wskazała na konieczność zmian w przepisach, które mogłyby znacząco ułatwić ich codzienną pracę.

„Jest wiele przepisów, niewiele wprowadzających, jeżeli chodzi o całokształt finansów, których zmiana w znaczący sposób ułatwi nam pracę” – powiedziała

. Wskazała, między innymi, na problem czasochłonnych obowiązków sprawozdawczych, konieczność aktualizacji progów finansowych oraz kwestie podziału opłat między samorządami a administracją rządową. Zapowiedziała dalsze działania Forum Skarbników w zakresie proponowania zmian legislacyjnych oraz wsparcia w ich wdrażaniu.

Wiesław Miłkowski, Skarbnik Powiatu Otwockiego, Członek Zarządu Krajowej Rady Forów Skarbników JST działającej przy Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego, zwrócił uwagę na wagę współpracy pomiędzy skarbnikami, Regionalnymi Izbami Obrachunkowymi oraz innymi instytucjami w celu skuteczniejszego reprezentowania interesów JST. Zaapelował także o większą odwagę w egzekwowaniu prawa oraz korzystanie z możliwości sprzeciwu wobec decyzji naruszających przepisy.

"Zachęcam Państwa, jako skarbników, do wypowiadania się otwarcie i korzystania z prawa weta wobec łamania prawa w samorządzie. Nie bójcie się!" – mówił. 

Marcin Smala, Wiceprezes Zarządu FRDL, zwrócił uwagę na konieczność dalszej pracy nad szczegółami reform finansowych JST, podkreślając istotność dialogu i konsultacji. Podkreślił, że choć kierunek zmian w ustawie o dochodach JST jest dobry, to wciąż istnieją obszary wymagające doprecyzowania.

„Dużo było mowy o ustawie o dochodach i o tym, że kierunek jest słuszny, natomiast nie dało się wyczuć poczucia, że wszystko jest idealne” – powiedział.

Zaznaczył także, że problem finansowania oświaty w samorządach nadal pozostaje nierozwiązany i wymaga systemowych działań.

Janusz Zagórski, Skarbnik Gminy Police, I Wiceprzewodniczący Zarządu Krajowej Rady Forów Skarbników JST działającej przy FRDL, skoncentrował się na problematyce podatków i opłat lokalnych, zwracając uwagę na konieczność ich reformy. Jak powiedział:

„Jest potrzeba zmian w podatkach i opłatach. Od dawna takich konkretnych, systemowych zmian nie było.”

Wskazał, że pewne działania, takie jak korekty w podatku od nieruchomości, zostały podjęte na skutek orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, jednak wciąż brakuje rozwiązań systemowych.

VII Krajowy Kongres Forów Skarbników był wydarzeniem, w którym uczestniczyło ponad 700 osób. Wypracowane podczas dyskusji wnioski będą teraz podstawą dla dalszych prac Krajowej Rady Forów Skarbników działającej przy FRDL.