Dyrektywa Parlamentu Europejskiego nr 2019/1158 (tzw. dyrektywa work-life balance) wymusiła wprowadzenie zmian w kodeksie pracy, a także umożliwiła rodzicom w wieku do lat 8 wnioskować o prace zdalną czy indywidualny rozkład czasu pracy, a nawet obniżenie jego wymiaru. Trudniej też w świetle nowych regulacji będzie zwolnić pracownika szkoły, który złoży taki wniosek, ponieważ dyrektor szkoły będzie musiał udowodnić, że przyczyną zwolnienia, nie był złożony przez pracownika wniosek.

A zatem czym jest i na czym polega elastyczna organizacja pracy w szkole i kogo dotyczy? Pojęcie „Elastyczna organizacja pracy”, zostało zdefiniowane w dyrektywie work-life balance i oznacza możliwość dostosowania przez pracownika jego organizacji pracy, w tym przez wykorzystanie pracy zdalnej, elastycznych rozkładów czasu pracy lub zmniejszenie wymiaru czasu pracy.

Elastyczna organizacja pracy będzie dotyczyć pracowników – rodziców dzieci w wieku do lat 8. Elastyczna organizacja pracy, ma zostać wprowadzona do Kodeksu pracy w bieżącym roku i będzie polegać na:

  • pracy zdalnej;
  • zastosowaniu systemu przerywanego czasu pracy (art. 139 Kodeksu pracy), systemu skróconego tygodnia pracy (art. 143 Kodeksu pracy) lub weekendowego systemu pracy (art. 144 Kodeksu pracy);
  • zastosowaniu indywidualnego rozkładu czasu pracy (art. 142 Kodeksu pracy) lub ustaleniu różnych godzin rozpoczynania pracy (art. 140(1) Kodeksu pracy);
  • obniżenie wymiaru czasu pracy (art. 188(1) Kodeksu pracy 2023).

Są jednak pewne wyjątki. Przepis ten nie będzie miał zastosowania do nauczycieli zatrudnionych na podstawie Karty Nauczyciela (KN). Poza nauczycielami, na elastyczną organizację pracy w szkole nie mogą liczyć pracownicy, których zadania uniemożliwiają wykonywanie pracy zdalnie (np. sprzątaczki, konserwator, kucharki) czy w elastycznych godzinach pracy (np. pomoc nauczyciela, sekretarz szkoły). Ostatecznie jednak każdy przypadek dyrektor będzie musiał rozważyć indywidualnie.

W przypadku nauczycieli zatrudnionych na podstawie KN, w zakresie spraw wnikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami tej ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy (art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela). Specyfika pracy w szkole wymaga jednak, aby uregulować w sposób szczególny niektóre zasady korzystania z nowych uprawnień rodzicielskich. Nowelizowane przepisy Kodeksu pracy będą stosowane zatem do nauczycieli w takim zakresie, w jakim nie zostaną uregulowane odmiennie w Karcie Nauczyciela. I w zawiązku z powyższym, nowym uprawnieniem rodzicielskim, z którego nauczyciele bezwzględnie nie będą mogli skorzystać, jest możliwość złożenia wniosku o elastyczną organizację pracy (art. 2 pkt 2 projektu zmian w Karcie Nauczyciela na 2023 r).

O elastyczną organizację pracy powinien wystąpić pracownik składając do dyrektora szkoły wniosek, w którym wskaże przyczynę konieczności skorzystania z elastycznej organizacji pracy, termin jej trwania oraz poda jej rodzaj (praca zdalna, elastyczny rozkład czasu pracy, zmniejszenie wymiaru czasu pracy). Na wniosku pracownik wskazuje również dane dziecka wraz datą urodzenia. Przy rozważeniu złożonego wniosku i proponowanego przez pracownika rozwiązania, dyrektor musi wziąć pod uwagę nie tylko potrzeby pracownika, w tym termin oraz przyczynę konieczności korzystania z elastycznej organizacji pracy, ale także potrzeby i możliwości szkoły, w tym konieczność zapewnienia normalnego toku organizacji pracy i rodzaj wykonywanej pracy przez pracownika. Na podjęcie decyzji (uwzględnienie lub odmowę) dyrektor szkoły będzie miał 7 dni. W odpowiedzi na wniosek, dyrektor będzie mógł również wskazać inny niż ten na wniosku termin zastosowania elastycznej organizacji wykonywanej pracy przez pracownika.

Złożenie takiego wniosku przez pracownika, nie będzie mogło stanowić przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę lub jej rozwiązania bez wypowiedzenia przez pracodawcę i przyczyny uzasadniającej prowadzenie przygotowania do wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia.

W przypadku gdy pracownik, który złożył wniosek o elastyczną organizację pracy mimo to zostanie zwolniony, wypowiedzenie jego umowy musi zostać uargumentowane i dyrektor musi wykazać, że zwolnienie nie było skutkiem wnioskowania o elastyczną organizację pracy.

O zagadnieniach z organizacji pracy będziemy mówić na naszych kwietniowych szkoleniach:
4-5 kwietnia Kurs: Kadry w Oświacie
23 kwietnia Ruch kadrowy w oświacie.

Szczegóły szkoleń już niebawem pojawią się w naszej ofercie. Zapraszamy do śledzenia naszej oferty szkoleń otwartych!