Nie budzi wątpliwości, że ochrona ładu przestrzennego w skali lokalnej stanowi poważne wyzwanie. Dzieje się tak w dużym zakresie z powodów niezależnych od działań władz gminnych. Polski system planistyczny mocno odróżnia się od systemów nawet w państwach Europy Środkowo-Wschodniej.

W Polsce dominuje pod tym względem perspektywa indywidualnego właściciela nieruchomości, której – nawet w powszechnym odczuciu – nie równoważy interes publiczny powiązany z ochroną ładu przestrzennego. Więcej o konieczności zachowania na szczeblu lokalnym zdecydowanie większej determinacji w ochronie wartościowych walorów przestrzeni w opinii dr hab. Macieja J. Nowaka.