SPRZECZNE INTERESY SAMORZĄDÓW LOKALNYCH I EUROPEJSKIEGO CELU ZEROWEGO ZAJĘCIA GRUNTÓW NETTO DO 2050 ROKU
Ziemia i gleba przynoszą różne korzyści naszemu środowisku, ale są zagrożone przez liczne wyzwania, takie jak chociażby rozwój miast. Podczas, gdy racjonalnym jest, że wzrost populacji może powodować większe zajmowanie ziemi, „od połowy lat 50. całkowita powierzchnia miast w UE wzrosła o 78%, z kolei populacja wzrosła zaledwie o 33%”. Wydaje się, że zajmowanie ziemi powinno zostać ograniczone ze względu na jego wpływ na środowisko (emisja dwutlenku węgla, wpływ na estetykę obszarów wiejskich...) i jego nadmierny rozwój związany z jego potrzebami. Aby powstrzymać przejmowanie gruntów w Europie, Unia Europejska w 2011 r. wyznaczyła cel „zerowego przejmowania gruntów netto do 2050 r.” Jednak przejmowanie gruntów nadal ma miejsce w krajach europejskich, a ostatnie badania sugerują, że podejmowanie decyzji na poziomie lokalnym odgrywa główną rolę w tych przekształceniach użytkowania gruntów. Niestety decyzje samorządów lokalnych są sprzeczne z celami polityki na poziomie europejskim. Za taką polityką stoi szeroki zakres motywacji wśród decydentów dotyczących zmiany granic rozwoju miast (Urban Growth Boundaries – UGBs), w tym nie tylko system fiskalny, ale także konkurencyjność miast i decyzje dotyczące długoterminowej wizji rozwoju. Nasuwają się zatem wnioski, że innowacje polityczne w zakresie powstrzymywania rozwoju obszarów miejskich powinny (1) mieć na celu zrównoważenie interesów rządów na różnych szczeblach administracyjnych, (2) uwzględniać specyfikę systemu planowania każdego państwa członkowskiego oraz (3) umożliwiać zintegrowane i strategiczne planowanie miast.
Ostatnio nastroje eurosceptyczne rosną, upatrując w polityce Unii Europejskiej tylko i wyłącznie szeregu nakazów, zakazów oraz ograniczenia suwerenności w podejmowaniu decyzji przez poszczególne państwa członkowskie. Ale zanim wydamy ostateczny osąd, poddając ostrej krytyce kierunki proponowanych zmian, warto zapoznać się z przesłankami, które stoją u podwalin zaleceń Komisji Europejskiej, w szczególności w zakresie ochrony środowiska.