Rachunkowość podatków i opłat lokalnych w gminie - szkolenie dla pracowników rozpoczynających pracę w księgowości podatkowej

Odbiorcy szkolenia: Pracownicy księgowości gminnych organów podatkowych.

I. Formalnoprawne podstawy realizacji zadań w komórkach organizacyjnych urzędu gminy odpowiedzialnych za rachunkowość podatków i opłat lokalnych.

1. Omówienie rangi i znaczenia przepisów prawnych istotnych dla prowadzenia rachunkowości podatków i opłat lokalnych w gminie, a w szczególności: wybranych przepisów ustaw: ordynacja podatkowa, o rachunkowości, o finansach publicznych, o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz wybrane rozporządzenia wykonawcze).
2. Organizacja pracy komórek księgowości podatkowej w urzędzie gminy z uwzględnieniem katalogu zadań określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 25 października 2010 r. w sprawie zasad rachunkowości oraz planów kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. 208 poz.1375) ze zmianami.

1. Powierzenie zadań i odpowiedzialności pracownikom księgowości podatkowej
   z uwzględnieniem przepisów ustawy o finansach publicznych i ustawy o rachunkowości (odpowiedzialność za prowadzenie ksiąg rachunkowych, odpowiedzialność za inwentaryzację należności podatkowych, kto zgodnie z obowiązującymi przepisami może powierzyć odpowiedzialność za prowadzenie ksiąg rachunkowych urzędu).

• Omówienie wybranych przepisów i definicji ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja

podatkowa (t.j. Dz. U. z 2018r., poz. 800 ze zm.) użytecznych w zakresie rachunkowości podatkowej w urzędzie gminy/miasta.

1. Pojęcie obowiązku podatkowego, zobowiązania podatkowego oraz zaległości podatkowej
   i nadpłaty podatkowej. 
2. Powstanie zobowiązań podatkowych z mocy prawa oraz w drodze doręczenia decyzji wymiarowej (charakter decyzji ustalających i określających zobowiązanie podatkowe). 
3. Terminy płatności, a powstanie zaległości podatkowych. 
4. Wygaszenie zobowiązań podatkowych poprzez zapłatę, przedawnienie, umorzenie zaległości podatkowych, zaliczenie nadpłaty podatkowej na poczet przyszłych zobowiązań, bieżących zobowiązań oraz zaległości podatkowych.
5. Obowiązki w zakresie zarachowania wpłaty dokonywanej na poczet zaległości podatkowych (zarachowanie na koszty upomnienia, odsetki, opłatę prolongacyjną, czy zawsze należy zarachować wpłatę zgodnie z dyspozycją podatnika?).
6. Wydawanie postanowienia w sprawie zarachowania wpłaty (W jakim terminie należy wydać postanowienie?, Kiedy nie ma obowiązku wydania postanowienia?) .
7. Sposoby płatności podatków i opłat (Kto może płacić gotówką? Które podmioty muszą dokonywać płatności z rachunku bankowego? Czy i na jakich warunkach można płacić podatki lokalne kartą płatniczą? Czy osoba niebędąca podatnikiem może zapłacić za podatnika?)
8. Specyfika przedawnienia zobowiązań podatkowych. Konsekwencje prawne zobowiązań zabezpieczonych hipoteką.

• Powstanie nadpłaty podatkowej i sposoby postępowania z nadpłatą.
  1. Definicja nadpłaty wg Ordynacji podatkowej (momenty powstania nadpłaty, czy nadpłata musi być zawsze określona decyzją?, Czy mamy do czynienia z nadpłatą podatkową w przypadku pomyłkowej zapłaty do organu podatkowego np. raty kredytu? Kto powinien wydać decyzję w sprawie nadpłaty - wymiar czy księgowość?).
  2. Zasady zaliczania i zwrotu nadpłaty podatku (jak postępować z nadpłatami do wysokości kosztów upomnienia?, Czy można zaliczyć nadpłatę na koszty upomnienia?, Czy można zaliczyć nadpłatę na poczet przyszłych zobowiązań?).
  3. Zwrot nadpłaty podatku na rachunek bankowy, przekazem pocztowym, w kasie (terminy zwrotu nadpłaty, zwrot nadpłaty z odsetkami).

• Omówienie szczególnych zasad rachunkowości w księgowości podatkowej urzędu

gminy/miasta z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 października 2010 r. w sprawie zasad rachunkowości oraz planów kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. 208 poz.1375 z późn. zm.)

1. Podstawowe pojęcia z rozporządzenia oraz szczegółowy katalog zadań komórek organizacyjnych rachunkowości podatkowej.
2. Dokumentowanie przypisów i odpisów podatkowych (deklaracje, decyzje oraz inne dowody księgowe, czy przypis podatku wynikający z decyzji powinien być dokonany na podstawie decyzji wydanej, doręczonej czy też dopiero po uzyskaniu ostateczności?).
3. Obowiązki pracowników księgowości w zakresie przyjmowania i weryfikacji deklaracji przed przypisaniem należności wynikającego z deklaracji na koncie podatnika (czynności sprawdzające wynikające z Ordynacji podatkowe, czy można przypisać zadeklarowany podatek gdy deklaracja jest niepodpisana lub podpisana przez nieuprawnioną osobę? Czy deklaracja może być podpisana przez pełnomocnika?).
4. Ewidencja podatków i opłat lokalnych jako integralna część ewidencji księgowej urzędu.
5. Otwarty katalog bilansowych kont syntetycznych i analitycznych w zakresie ewidencji
   z tytułu podatków.
6. Możliwości odstąpienia od obowiązków prowadzenia szczegółowych kont, w szczególności dla opłat lokalnych określonych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.
7. Operacje księgowe na wybranych kontach.
8. Specyfika kont rozrachunkowych oraz pozabilansowych prowadzonych przez gminne organy podatkowe.
9. Rozliczenia inkasentów zakresu pobieranych podatków i opłat (kto może być inkasentem?. Które podatki i opłaty lokalne mogą być pobierane w drodze inkasa, na jakich kontach - bilansowych czy pozabilansowych - prowadzone powinno być rozliczenie inkasentów?).

• Obowiązki pracowników księgowości podatkowej w zakresie przymusowego dochodzenia

zaległości z tytułu podatków i opłat lokalnych.

1. Ustawowy obowiązek dochodzenia wszelkich należności budżetowych (omówienie wybranych przepisów ustawy o finansach publicznych i o postępowaniu egzekucyjnym
   w administracji).
2. Działania informacyjne wierzyciela zmierzające do dobrowolnego wykonania zobowiązania (Kiedy i wobec kogo można podejmować działania informacyjne? W jakich formach i jak dokumentować działania informacyjne? Jakie znaczenie mają podjęte działania informacyjne dla dalszego toku dochodzenia należności podatkowych?
3. Upomnienie przesyłane zobowiązanemu jako niezbędny element wszczęcia postępowania egzekucyjnego (terminy i kwoty upomnienia, niezbędne elementy upomnienia, przypisywanie kosztów upomnienia na koncie podatnika, czy można wszcząć egzekucję bez uprzedniego doręczenia upomnienia?).
4. Wystawianie tytułu wykonawczego (TW-1) w zakresie egzekucji należności pieniężnych (omówienie poszczególnych pozycji tytułu wykonawczego i poprawność ich wypełnienia, najczęściej popełniane błędy w tytułach wykonawczych, forma przesłania do organu egzekucyjnego).
5. Ustalenie właściwości organu egzekucyjnego.
6. Nowe obowiązki wierzyciela w zakresie stosowania środków komunikacji elektronicznej
   w postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Czy organ egzekucyjny może odmówić przyjęcia tytułu wykonawczego przekazanego np. w formie papierowej czy z innych przyczyn?).
7. Przesłanki nieprzystąpienia do egzekucji przez organ egzekucyjny ( Jakie działania może podjąć w imieniu wierzyciela pracownik księgowości podatkowej po otrzymaniu z organu egzekucyjnego zawiadomienia o nieprzystąpieniu do egzekucji?).
8. Realizacja tytułu wykonawczego - księgowanie wpłat otrzymywanych z organu egzekucyjnego (sposoby zarachowania wpłaty zgodnie z przepisami ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, postępowanie w przypadku otrzymania wpłaty po potrąceniu opłaty komorniczej przez organ egzekucyjny).

• Obowiązki pracowników komórek księgowości podatkowej w zakresie inwentaryzacji

należności z podatków i opłat lokalnych.

1. Inwentaryzacja roczna należności podatkowych z uwzględnieniem zasad i metod inwentaryzacji wynikających z ustawy o rachunkowości.
2. Inwentaryzacja kont pozabilansowych 990 i 991.
3. Wewnętrzne instrukcje w sprawie inwentaryzacji ( Czy musi być w urzędzie gminy/miasta opracowana instrukcja inwentaryzacyjna, czy wójt/ burmistrz/prezydent miasta muszą co roku podpisywać zarządzenie w sprawie inwentaryzacji, kto i w jakim zakresie odpowiada za inwentaryzację należności podatkowych).
4. Czy można zaniechać inwentaryzacji niewielkich kwotowo sald i sald zerowych.
5. Dokumentacja inwentaryzacji - protokół z inwentaryzacji kont podatkowych.
6. Konsekwencje prawne nierzetelnego przeprowadzenia inwentaryzacji lub braku inwentaryzacji należności podatkowych (analiza wybranych orzeczeń GKO z zakresu naruszenia dyscypliny finansów publicznych, nieprawidłowości w inwentaryzacji stwierdzone przez RIO)