Usługi opiekuńcze – aspekty prawne i praktyczne

Przedmiotem proponowanego szkolenia jest przeanalizowanie zagadnień związanych z wszystkimi formami usług opiekuńczych: usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, sąsiedzkich usług opiekuńczych. Zaprezentujemy cechy wspólne i specyficzne poszczególnych rodzajów usług, przekażemy aktualne informacje, poparte przykładami z praktyki, niezbędne do ich wdrożenia i prowadzenia. Przeanalizujemy propozycje postępowania w sprawie o udzielenie poszczególnych rodzajów usług opiekuńczych oraz dokumenty, w tym decyzje przyznające, uchwały rady gminy określające warunki przyznawania usług, wymiar i zakres usług oraz sposób rozliczania wykonywania takich usług.

• Zdobycie aktualnych informacji, popartych przykładami praktycznych rozwiązań w zakresie udzielania wszystkich rodzajów usług opiekuńczych z pomocy społecznej.
• Zmniejszenie ryzyka popełniania błędów i pomyłek z powodu nierozumienia czy niewłaściwego zastosowania obowiązujących przepisów.
• Pogłębienie wiedzy oraz podniesienie kompetencji z zakresu organizacji i realizacji usług w oparciu o praktyczne przykłady oraz wyniki kontroli i nadzoru.
• Wyjaśnienie wątpliwości dotyczących procesu organizowania i realizacji poszczególnych rodzajów usług opiekuńczych:
- Określenie osób, którym usługi opiekuńcze „muszą” być, a którym „mogą” być przyznane, wyjaśnienie na czym polega charakter poszczególnych rodzajów usług opiekuńczych, wskazanie czy można je łączyć z innymi usługami, czy są lub nie są odpłatne i od czego to zależy, uwzględniania nadzoru i kontroli realizowanych usług.
- Podejmowania uchwały rady gminy określającej warunki przyznawania usług, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania, a także określającej szczegółowe warunki przyznawania usług sąsiedzkich, wymiar i zakres usług sąsiedzkich oraz sposób rozliczania wykonywania takich usług.
- Udzielania usług, w tym w trybie pilnym, ustalania dochodu, od którego zależy wysokość opłat za usługi, ustalania i zwalniania z odpłatności, zwrotu wydatków, postępowania dodatkowego w kontekście posiadania przez świadczeniobiorcę osób zobowiązanych do alimentacji, a także wydawania decyzji o przyznaniu usług opiekuńczych i ich zmiany lub uchylenia.
• Poznanie przykładów/propozycji procedur postępowania w sprawach o udzielenie poszczególnych rodzajów usług opiekuńczych, decyzji przyznającej dane usługi opiekuńcze, uchwały rady gminy określającej warunki przyznawania usług szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze (…).
• Otrzymanie obszernych materiałów szkoleniowych: prezentacji, skryptu z tezami z orzecznictwa administracyjnego, studiów przypadków, przykładów decyzji, przykładów uchwał rad gminy zgodnych z zakresem merytorycznym szkolenia.

1. Podstawy prawne realizacji poszczególnych rodzajów usług opiekuńczych dotyczące usług opiekuńczych, sąsiedzkich usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi:
• Przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
• Przepisy ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.
• Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych.
• Akty prawa miejscowego w sprawie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych.
2. Zakres podmiotowy usług, czyli kim są świadczeniobiorcy usług - ze względu na wiek, status gospodarstwa domowego, zdolność do czynności prawnych:
• Osoby dorosłe.
• Dzieci.
• Osoby samotne a osoby samotnie gospodarujące.
• Osoby posiadające rodzinę.
• Osoby ubezwłasnowolnione.
• Osoby częściowo ubezwłasnowolnione.
3. Zakres przestrzenny (miejsca realizacji) usług opiekuńczych.
4. Kryteria ogólne i szczegółowe udzielania:
• Usług opiekuńczych.
• Sąsiedzkich usług opiekuńczych.
• Specjalistycznych usług opiekuńczych.
• Specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
5. Procedura przyznawania i ustalania odpłatności za usługi opiekuńcze z uwzględnieniem ich rodzajów:
• Przyjęcie zgłoszenia dotyczącego udzielenia pomocy.
• Przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego i zgromadzenie wymaganych dokumentów w celu potwierdzenia konieczności udzielenia usług oraz ustalenia wymiaru godzin i zakresu usług opiekuńczych.
• Wywiad u osób zobowiązanych do alimentacji (małżonka, zstępnych i wstępnych) oraz ustalenie zakresu pomocy udzielanej przez te osoby.
• Analiza sytuacji osoby ubiegającej się o wsparcie pod kątem przyznania lub odmowy przyznania usług opiekuńczych.
• Rozstrzygnięcie sprawy.
• Zmiana oraz uchylenie decyzji w sprawie usług.
6. Procedura udzielania usług opiekuńczych w trybie pilnym.
7. Odpłatność za usługi opiekuńcze, w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze:
• Ustalanie i weryfikacja dochodu usługobiorcy.
• Ustalanie odpłatności.
• Decyzje w sprawie odpłatności.
• Zwalnianie z odpłatności.
• Zwrot wydatków za udzielone usługi.
• Obowiązek zwrotu wydatków w przypadku opłat ustalonych na podstawie nieprawdziwych informacji lub w przypadku niepoinformowania o zmianie sytuacji osobistej lub majątkowej.
8. Kalkulacja kosztu 1 godziny usługi.
9. Umowa, o której mowa w art. 103 ust 1 ustawy z 12 marca 2004 r, ustalająca rodzaj i zakres pomocy od osób zobowiązanych do alimentacji na rzecz osoby ubiegającej się o przyznanie usług.
10. Możliwość wytoczenia przez kierownika OPS lub dyrektora CUS roszczenia alimentacyjnego na rzecz osoby objętej usługami opiekuńczymi.
11. Dokumentowanie realizacji usług opiekuńczych:
• Dokumentacja indywidualna świadczeniobiorcy.
• Dokumentacja zbiorcza.
12. Koordynowanie, kontrolowanie i rozliczenie wykonania realizacji usług.
13. Kwalifikacje osób świadczących usługi z uwzględnieniem poszczególnych rodzajów usług.
14. Sąsiedzkie usługi opiekuńcze:
• Jako zadanie gminy.
• Określenie kręgu osób uprawnionych do korzystania z sąsiedzkich usług opiekuńczych.
• Warunki przyznawania sąsiedzkich usług opiekuńczych.
• Ustalenie zakresu i wymiaru usług sąsiedzkich.
• Wymagania kwalifikacyjne wobec osób świadczących usługi sąsiedzkie.
• Ustalenie sposobu rozliczania wykonywania sąsiedzkich usług opiekuńczych.
• Uchwała rady gminy określająca warunki przyznawania usług sąsiedzkich, wymiar i zakres usług sąsiedzkich oraz sposób rozliczania wykonywania takich usług.
• Wdrożenie i realizacja sąsiedzkich usług opiekuńczych.
15. Podsumowanie szkolenia. Cechy wspólne i specyficzne poszczególnych rodzajów usług opiekuńczych.
16. Panel dyskusyjny.

Pracownicy jednostek organizacyjnych pomocy społecznej zajmujący się udzielaniem usług opiekuńczych, przygotowaniem i wydawaniem decyzji administracyjnych w ww. zakresie, osoby sprawujące kontrolę i nadzór nad udzielaniem usług opiekuńczych.

Socjolog o specjalności praca socjalna, specjalistka organizacji pomocy społecznej, która swą pracę w pomocy społecznej rozpoczęła od realizacji SUO. Posiada ponad 20-to letnie doświadczenie zawodowe w pomocy społecznej, a także wieloletni staż jako nauczyciel w Kolegium Pracowników Służb Społecznych oraz wykładowca studiów podyplomowych w obszarze pomocy społecznej i pracy socjalnej. Autorka ogólnopolskich publikacji z zakresu pomocy społecznej i zabezpieczenia społecznego. Doświadczona trenerka i współautorka programów szkoleń i specjalizacji dla kadr pomocy społecznej. Konsultantka wybranych ośrodków pomocy społecznej.